به گزارش  ایرنا،  با توجه به اینکه صحبت از نابودی خودروهای فرسوده، عمری طولانی دارد و از سوی دیگر بر اجرایی شدن طرح LEZ انتقادات زیادی وارد است، با یک حساب سرانگشتی می توان دریافت که این بار هم بسیاری از خودروهای فرسوده از زیر غربال های این طرح قسر در خواهند رفت.
تا ۷۰ درصد عامل اصلی آلایندگی هوای شهرها، وسایل نقلیه هستند و سالانه در شهر تهران سه هزار نفر جان خود را در اثر آلودگی هوا از دست می دهند که در این بین نقش خودروهای فرسوده بسیار پررنگ تر از سایر خودروهاست. با اینکه تعویض خودروهای فرسوده عمری بیش از یک دهه دارد ولی به نظر می رسد کمک های بلاعوض و با عوض دولت هم نتوانسته است بسیاری از شهروندان را متقاعد کند که نسبت به نوسازی خودروهایشان اقدام کنند، یکی از دلایل اصلی این مساله در ناچیز بودن قیمت خودروهای فرسوده و قیمت بالای خودروهای جدید است که باعث می شود بسیاری از شهروندان مشکلات داشتن خودرو فرسوده را به رفتن زیر بار اقساط کمرشکن خودروی نو ترجیح دهند.
با اینکه در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده بود که سالانه ۴۰۰ هزار خودرو فرسوده از رده خارج شوند اما در اتمام این برنامه تنها حدود ۹۰۰ هزار خودرو از رده خارج شدند و همین باعث شد که این طرح دوباره تمدید شود. به نظر می رسد که طرح در برنامه پنجم هم نتوانست به اهداف خود دست یابد، زیرا در بهترین حالت در سال های اخیر هر ساله حدود ۲۰۰ هزار خودرو فرسوده از رده خارج شده اند. این در حالی است که سالانه ۱۰۰ هزار خودرو به سن فرسودگی می رسند و به نظر می رسد که در صورتی که برای حل این مساله عزمی جدی وجود نداشته باشد، هر سال ابعاد مشکل وسیع تر خواهند شد. شاید به همین دلیل است که برنامه ششم هم در سایه ابهامات برنامه های چهارم و پنجم قرار می گیرد و معلوم نیست که این برنامه هم با وجود اهدافی که برایش مشخص شده است، بتواند تغییر چندان محسوسی در شرایط ایجاد کند. مسئولان در حالی از توجه به محیط زیست در برنامه ششم توسعه سخن می گویند که به نظر می رسد که یکی از عاملان اصلی آلودگی محیط زیست یعنی خودروهای فرسوده به اندازه کافی مورد توجه نیستند.
** خودروهای فرسوده اجازه تردد ندارند
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران گفت: «۵۸هزار دستگاه خودرو در پایتخت بالای سن فرسودگی قرار دارند و فاقد شرایط قبولی در معاینه فنی هستند. » ولی آذروش با اعلام اینکه نرخ معاینه فنی در تهران ۱۱ هزار تومان و در ترکیه ۸۰ یورو یعنی بیش از ۳۰۰ هزار تومان است، گفت: «نرخ معاینه فنی در تهران، نسبت به کشورهای دیگر بسیار پایین است و این در شرایطی است که با وجود توان ارائه خدمات همزمان به ۶ هزار دستگاه خودرو در مراکز مکانیزه تهران، ۳۰ درصد از ظرفیت این مراکز نیز پر نمی شود.»
او افزود: «با توجه به تدابیر و تمهیدات اندیشیده شده درباره اجرای طرح کاهش (LEZ)، یکی از الزامات این طرح، انجام معاینه فنی است و انتظار می رود همزمان با آغاز طرح مذکور، مراکز مکانیزه شلوغ شوند و همچنین با عنایت به پیش بینی به عمل آمده، داشتن یا نداشتن مجوز معاینه فنی و همچنین محل اخذ این مجوزها از مراکز مجاز یا غیرمجاز از طریق سامانه ملی معاینه فنی، مشخص می شود.»
به گزارش مهر، او با اشاره به اینکه ۵۸ هزار دستگاه خودرو در تهران بالای سن فرسودگی قرار دارند و فاقد شرایط قبولی در معاینه فنی هستند، اظهار کرد: «این گروه از خودروها در «گروه قرمز» قرار می گیرند و اجازه تردد در سطح شهر تهران را نخواهند داشت و در این خصوص اولویت مدیریت شهری، سلامت مردم است و از این مساله مهم کوتاه نمی آییم.» چند ماه قبل مسئولان از گرفتن عوارض از خودروهای فرسوده صحبت می کردند و در حقیقت با این کار سعی داشتند که از تردد این خودروها بکاهند و آنگونه که اظهارنظرها نشان می دهند با اجرای طرح LEZ در آبان ماه این خودروها عملا باید از سطح شهر حذف شوند ولی باید دید که طرح LEZ با بلندپروازی ها و پیچیدگی هایی که دارد آیا می تواند در عمل موفق باشد؟ اگر این طرح بتواند به اهداف خود دست یابد یکی از نتایج محسوس آن حذف خودروهای فرسوده از سیمای شهر خواهد بود.
** ۳۰ هزار خودرو سلامت ۹ میلیون تهرانی را تهدید می کنند
به نظر می رسد که قرار است این بار مسئولان با عزمی راسخ به جنگ خودروهای فرسوده بروند، به حدی که روز گذشته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفت: «هیچ عقل سلیمی اجازه نمی دهد که سلامت ۹ میلیون شهروند تهران را فدای ۳۰ هزار خودروی آلاینده و اسقاطی کنیم.» سید جعفر تشکری هاشمی با تاکید بر اینکه امروز آلودگی هوا که عمدتا از آلاینده های ناشی از تردد انبوه خودروهای فرسوده ناشی می شود، مساله اول مدیریت شهری و شهروندان تهران است، گفت: «با ورود به نیمه دوم سال که آلودگی هوای تهران علاوه بر دلایلی همچون آلایندگی منابع متحرک به دلیل شرایط طبیعی و محیطی از جمله پدیده وارونگی دما (اینورژن) تشدید می شود، مردم از مسئولان انتظار دارند برای این مشکل که سلامت آنها را به خطر انداخته، چاره اندیشی کنند.» او با بیان اینکه شهر تهران را باید از وجود انبوه خودروهای فرسوده و آلوده کننده و موتورسیکلت های قدیمی و آلاینده ای که ایمنی و سلامت تک تک شهروندان را مورد تهدید جدی قرار داده اند، نجات دهیم، تصریح کرد: «مدیریت شهری یک تنه پای کار آمده و به این منظور از بازسازی و نوسازی ناوگان از طریق ورود قطارهای جدید و اتوبوس های نو به ناوگان حمل و نقل ریلی و اتوبوسی گرفته تا به کارگیری نسل جدید خودروهای هیبریدی در ناوگان تاکسیرانی و راه اندازی نسل جدید سامانه اتوبوس های برقی، اقدام کرده است. »
او با تاکید بر اینکه پیکان های فرسوده از جمله بیش از ۶ هزار پیکانی که با سه دهه قدمت هنوز در ناوگان تاکسیرانی تهران مشغول به کار هستند، روزانه ۴ کیلوگرم انواع آلاینده ها را تولید می کنند، اظهار کرد: «اگر هر تاکسی پیکان یا پیکان مسافربر ۳۰۰ روز در سال کار کند، این به معنای آن است که ۱۲۰۰ کیلوگرم ذرات معلق یعنی بیشتر از وزن خودش، آلودگی وارد ریه شهروندان می کند و هیچ عقل سلیمی اجاره نمی دهد که سلامت ۹ میلیون شهروند تهران را فدای ۳۰ هزار خودروی آلاینده و اسقاطی کنیم. »
** حذف خودروهای فرسوده در گرو تامین منابع مالی
یک عضو فراکسیون محیط زیست مجلس با اشاره به اینکه خودروها چه فرسوده و چه غیرفرسوده سهم زیادی در آلودگی هوای کشور دارند، به آرمان می گوید: سهم خودروهای فرسوده دراین زمینه چندین برابر است اما با توجه به مشکلاتی که در زمینه منابع مالی وجود دارد نمی توان مردم را تشویق به حذف خودروهای فرسوده کرد. سید محمد سادات ابراهیمی می افزاید: از سوی دیگر با توجه به اینکه بخش زیادی از خودروهای فرسوده متعلق به بخش حمل و نقل عمومی هستند باید نوسازی در این بخش مورد توجه ویژه قرار گیرد. او تصریح می کند: با توجه به حساسیتی که سازمان های مردم نهاد و فعالان محیط زیست به آلایندگی از خود نشان می دهند، به نظر می رسد که مجلس هم باید با یک عزم جدی برای تامین منابع مالی لازم برای حذف خودروهای فرسوده اقدام کند.

 طی سال­های اخیر، استفاده از سرامیک­ها در صنایع خودرویی در حال افزایش بوده است. خواص ویژه و مطلوب سرامیک­ها در بسیاری از موارد، استفاده از آن‌ها را به تنها راه حل تبدیل کرده است. در این نوشتار به بررسی برخی از کاربردهای سرامیک­ها در قسمت­های مختلف اتومبیل پرداخته شده است.

انواع سنسورها و مبدل‌ها

سنسورهایی از قبیل سنسور میزان باد لاستیک، سنسور میزان سوخت باقیمانده، سیستم­های کمک پارک و غیره از پیزوسرامیک­ها بهره می­برند. به‌عنوان مثال در سنسور میزان سوخت، یک مبدل پیزوسرامیکی در کف مخزن سوخت قرار می­گیرد که به وسیله‌ی اعمال یک جریان الکتریکی، امواج صوتی تولید می‌کند. سپس این جریان الکتریکی قطع شده و امواج صوتی تولید شده پس از برخورد به سطح سوخت درون مخزن، بازتاب می‌کنند. با برخورد امواج بازتاب شده به مبدل، یک جریان الکتریکی در آن ایجاد می‌شود و رایانه با اندازه‌گیری زمان رفت و برگشت موج، میزان سوخت باقیمانده را اندازه‌گیری می­کند. از انواع دیگر پیزوسرامیک­ها می‌توان به پیـزوسرامیک­های استفاده شده در سیستم­های رفاهی، مانند ماساژور صندلی اشاره کرد که از دو لایه سرامیکی که توسط یک لایه فیبر کربن از هم جدا شده‌اند تشکیل می‌شوند. یکی از این دو لایه سرامیکی توسط اعمال جریان الکتریکی منبسط شده و باعث خم شدن کل مجموعه می­شود (شبیه به آنچه در اثر تغییر دما، در ترموستات اتفاق می‌افتد). بدین ترتیب دریچه باز شده و جریان هوا در قسمت‌های مشخصی در داخل صندلی، حالت ماساژ را ایجاد می‌کند. مزیت عمده استفاده از این مواد نسبت به مواد فلزی ۲۰ الی ۳۰ درصد انعطاف‌پذیری بیشتر و وزن کمتر است.

یاتاقان و واشر

سرامیک­های پیشرفته استحکام و مقاومت شیمیایی و حرارتی بالایی دارند. به همین دلیل از آن‌ها در ساخت یاتاقان­های پمپ آب و قطعات آب‌بندی انژکتور استفاده می شود. در موتورهای دیزل پس از فشرده‌سازی هوا،‌ دمای آن به بیش از ۸۰۰ درجه سلسیوس می‌رسد و انژکتور باید بتواند سوخت را با فشار ۲۰۰۰ بار تزریق کند. سختی و مقاومت حرارتی و شیمیایی بالای سرامیک­ها، امکان استفاده از آن‌ها را در این قسمت فراهم کرده است.

موتور و روغن موتور

چندی پیش کمپانی یاماها در یک کار تحقیقاتی، برای ساخت سیلندرهای پیشرانه، از سرامیک استفاده کرد. این موتور اصطکاک بسیار پایینی داشت و حتی بدون نیاز به سیستم خنک کننده می­توانست به کار خود ادامه دهد. درنتیجه، راندمان بسیار بالایی داشت. اما استفاده از سرامیک به این شکل بسیار پرهزینه بوده و توجیه اقتصادی به همراه ندارد. راه حل، تکنولوژی متالوسرامیک است. در این تکنولوژی، روغن موتور اتومبیل با نانو ذرات سرامیکی اشباع می‌شود و این ذرات بسیار ریز در شرایط دمای بالا و اصطکاک زیاد درون سیلندرها، تمام پستی و بلندی­های میکروسکوپی موجود در سطح به‌ظاهر صیقلی سیلندر را پر کرده و با جداره‌ی سیلندرها پیوند می‌خورند. نتیجه این فرآیند به وجود آمدن سطحی با اصطکاک ۶ برابر کمتر از آینه و سختی ۱۰ برابر بیشتر از فولاد است.

ترمز

کارایی لنت­ها و دیسک­های فلزی که معمولاً از جنس فولاد هستند، در صورتی که داغ شوند دچار افت شدیدی می‌شود. این موضوع به‌ویژه در اتومبیل­های اسپرت و مسابقه‌ای اهمیت پیدا می‌کند،‌ جایی که در سرعت­های بالا به طور مداوم و پی‌درپی نیاز به استفاده از ترمز وجود دارد. وجود دو خاصیت سختی و مقاومت حرارتی بالا در سرامیک­ها باعث شده تا این مواد و کامپوزیت­های کربنی آن‌ها به عنوان گزینه‌ای مناسب جهت ساخت لنت و دیسک ترمز، به‌ویژه در اتومبیل‌های اسپرت مطرح شوند. چراکه کارایی آن‌ها با افزایش دما کاهش نمی‌یابد.

باتری و سیستم‌های هیبریدی

این روزها در تازه‌های اخبار مربوط به دنیای اتومبیل گاهاً با خودروهایی با سوخت هیدروژن مواجه می‌شویم. در واقع باتری یا منبع تولید انرژی این خودروها از نوعی سرامیک نیمه هادی ساخته شده که به دلیل دارا بودن ساختار و ترکیب ویژه، در مجاورت هیدروژن، بخار آب و انرژی الکتریکی تولید می‌کند و خودرو را به حرکت در می‌آورد.

شیشه

شیشه‌ها به عنوان بخش بزرگی از خانواده‌ی سرامیک­های سنتی، کاربرد غیر قابل انکار و بعضاً جالب و مدرنی در اتومبیل­ها دارند. انواع سان روف­ها و سیستم­های مربوط به آن‌ها نظیر مجیک اسکای مرسدس بنز و سیستم‌های مشابه در اتومبیل‌های دیگر و همچنین آیینه‌های فتوکرومیک و الکتروکرومیک، وابسته به خواص نوری و الکتریکی منحصر به فرد سرامیک­ها هستند.

امروزه بیش از ۵۰ نوع کاربرد برای سرامیک­ها در اتومبیل وجود دارد که این تعداد رو به افزایش است. در این مقاله تعدادی از مهم­ترین کاربردها بیان شدند. از جمله کاربردهای دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت پنل های محافظ برای خودروهای ضد گلوله
• کاربرد به عنوان پوشش رنگ اتومبیل برای براق و ضد خش شدن رنگ بدنه که طبق ادعای کمپانی، در خودروهای فراری استفاده می‌شود.
• نمایشگرها و قطعات الکترونیکی
• کاتالیزور اگزوز
• عایق الکتریکی در شمع موتور
• و غیره

در مجموع باید گفت سرامیک‌ها علاوه بر کاربردهای سنتی خود، امروزه در صنایعی نظیر خودروسازی، به عنوان موادی پیشرفته و با خواص الکتریکی، مکانیکی، نوری و مغناطیسی منحصربه‌فرد و خاص شناخته می‌شوند و کاربرد آن‌ها روزبه‌روز در حال افزایش است.